Ryby i rośliny akwariowe.

Akwarium mojego syna.

AKWARIA DEKORACYJNE:

akwarium towarzyskie (zbiorcze)

• akwarium klasyczne, przeznaczone dla początkujących akwarystów;

• najbardziej rozpowszechniona forma tropikalnego akwarium słodkowodnego;

• ryby i rośliny wywodzą się z różnych rejonów;

• wspólnie bytują ryby i rośliny z różnych rodzin, rodzajów i gatunków;

• różne gatunki ryb i roślin muszą być dopasowane do siebie pod względem temperamentu, wymagań w stosunku do oświetlenia, odżywiania, temperatury oraz składu (parametrów chemicznych) wody;

• zawsze należy uwzględnić podstawowe wymagania wszystkich mieszkańców i roślin znajdujących się w akwarium;

• ryby, aby mogły ze sobą bytować, muszą do siebie pasować pod względem tzw. "zachowań społecznych"; cechą wspólną zgromadzonych gatunków muszą być: podobne wymagania życiowe i spokojne usposobienie;

• w jednym akwarium zamieszkują wspólnie i bezkonfliktowo odpowiednio dobrane gatunki ryb, występujące w jednym lub różnych miejscach na świecie;

akwarium roślinne

• odmiana akwarium towarzyskiego, w którym główny nacisk kładzie się na hodowlę roślin wodnych;

• niewielkie i spokojne gatunki ryb stanowią jedynie uzupełnienie wewnętrznego wystroju tego typu akwarium;

• jest to zawsze akwarium tropikalne, gdzie temperatura wody w zależności od hodowanych gatunków roślin i ryb waha się w granicach 23 - 30⁰C;

akwarium biotopowe (akwarium środowiskowe)

• określenie tego akwarium jest raczej mylące, bo każde akwarium jest w pewnym sensie akwarium środowiskowym;

• wszystkie ryby i rośliny pochodzą z tego samego środowiska naturalnego (z jednego określonego biotopu);

• ryby, rośliny i dekoracja harmonizują ze sobą;

• należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby układ ryb i roślin oraz skład chemiczny wody jak najbardziej odzwierciedlał dany wycinek natury;

akwarium wielogatunkowe

• ten typ akwarium jest odwrotnością akwarium biotopowego;

• gromadzone są najczęściej niektóre gatunki ryb pochodzące z różnych regionów świata;

• uprawiane są obok siebie różne gatunki roślin pochodzące z różnych regionów świata;

• gromadzone gatunki ryb i roślin świadczą jedynie o indywidualnych upodobaniach i zainteresowaniach akwarysty;

• w prawidłowo zorganizowanym akwarium tego typu przebywać powinny bezkonfliktowe gatunki ryb;

• chociaż panuje tu dowolność w doborze gatunków, to zawsze trzeba pamiętać o uwzględnieniu indywidualnych potrzeb życiowych mieszkańców; fakt, że ryby należą do tej samej rodziny lub rodzaju i mają spokojne usposobienie, nie oznacza, że występują w wodach o podobnych parametrach chemicznych;

akwarium gatunkowe (monogatunkowe)

• akwarium zamieszkane tylko przez jeden gatunek;

• na ogół zakłada się takie akwarium dla ryb posiadających specyficzne potrzeby życiowe lub prezentujących awanturnicze usposobienie, co koliduje z potrzebami innych gatunków i zaburza ich normalne wspólne przebywanie we wspólnocie;

• w akwarium takim umieszcza się ryby tzw. "problemowe", które nie powinny przebywać wspólnie z innymi gatunkami

• przy zakładaniu akwarium gatunkowego zawsze należy uwzględnić specyficzne wymagania danego gatunku;

AKWARIA HODOWLANE:

akwarium higieniczne

• akwarium, w którym brakuje podłoża; rośliny posadzone są w specjalnych pojemnikach;

• przeznaczone do hodowli ryb delikatnych gatunków podatnych na różnego rodzaju choroby, np. Symphysodon discus (dyskowiec);

akwarium tarliskowe (lęgowe)

• akwarium specjalistyczne, na ogół niezbyt atrakcyjne ze względu na szczególne ekstremalne warunki i właściwości wody wymagane do pomyślnego rozmnażania się ryb;

• przeznaczone do planowego rozrodu ryb żyworodnych (wystarczy pojemność ok. 25 l) lub składających ikrę (akwaria o znacznie większej pojemności);

akwarium dla narybku

• przeznaczone do wychowywania potomstwa ryb;

• akwarium specjalistyczne i niezbyt atrakcyjne ze względu na specyficzne wymagania małych rybek dotyczących otoczenia i jakości wody;

• doświadczeni akwaryści decydują się na zakładanie tego typu akwarium, ponieważ często zdarza się, że izolacja narybku jest konieczna z tego względu, że może on być zjedzony przez dorosłe osobniki nawet tego samego gatunku;

• zazwyczaj w tym akwarium nie instaluje się żadnego podłoża w celu utrzymania czystości na bardzo wysokim poziomie;

akwarium kwarantannowe

• niewielkie zbiorniki o pojemności do 60 l służące do leczenia lub izolowania ryb z objawami chorobowymi;

• służą do dezynfekcji lub kwarantanny nowo nabytych ryb i roślin przed ostatecznym umieszczeniem ich w akwarium zasadniczym;

ODCZYN WODY (uwarunkowany stężeniem jonów wodorowych w roztworze): kwaśny (pH <>obojętny (pH = 7) izasadowy (pH > 7). Większość ryb toleruje wahania wody w granicach pH 5,5 - 9,0.

Zbiorcze akwarium biotopowe

AMERYKA ŚRODKOWA

(60 cm x 30 cm x 30 cm; ok. 60 l wody)

GUPIK, Pawie oczko, Poecilia reticulata

• pochodzi z Ameryki Południowej, Wyspy Trynidad i Barbados; przypuszcza się również, że jego ojczyzną jest: Trinidad, francuska wyspa Martynika i amerykańska St. Thomas;

• wody na północ od Amazonki; stojące wody Trynidadu, Wenezueli, Gujany, Północnej Brazylii oraz w innych regionach tropikalnych, gdzie został rozpowszechniony do zwalczania komarów;

• naturalny wróg moskitów (zjada larwy); używano go do walki z komarami roznoszącymi malarię (żywi się bowiem larwami komara widliszka);

• należy do rodziny piękniczkowatych;

• ryba słodkowodna;

• zamieszkuje głównie w górnej (powierzchniowej) i środkowej części akwarium, lubi bywać we wszystkich strefach wody;

• lubi czystą, lekko zasadową wodę o temperaturze ok. 24⁰C z dodatkiem soli kuchennej lub morskiej (1 łyżeczka na 10 l wody); może być woda obojętna, twarda, o temperaturze 18 - 28 ⁰C;

• samce gupików osiągają dojrzałość w ciągu trzech miesięcy, a samice nieco wcześniej;

• ryba żyworodna (jajożyworodna); samice wydalają żywe potomstwo (od 4 - 150 młodych co 4 - 8 tygodni, najczęściej jest to 20 - 40 szt. młodych rybek); ciąża trwa około 22 - 26 dni;

• samiec dł. 3 - 4 cm, samica do 6 cm;

• płetwa odbytowa dojrzałych samców przekształca się w gonopodium;

• ruchliwy pływak;

• chętnie tworzy małe grupy składające się z 4 - 6 - 8 rybek tego gatunku; minimalna liczebność: jedna para;

• wskazane jest trzymanie znacznie większej liczby samic niż samców; samce napastują samice;

• nie wolno ich trzymać z rybami obskubującymi płetwy (np. ze skalarem i brzanką sumatrzańską), gdyż wolno pływające samce gupika marnieją;

• odmiany o długim ogonie narażone są na grzybicę i martwicę płetw;

• obskubuje glony z dekoracji i roślin;

ZMIENNIAK PLAMISTY, Platka, Platynka, Xiphophorus (Platypoecilus) maculatus

• pochodzi ze wschodniego i południowego Meksyku, Gwatemali i północnego Hondurasu;

• zamieszkuje środkową i powierzchniową strefę akwarium; chętnie pływa we wszystkich strefach wody;

• lubi wodę obojętną, średnio twardą, o temperaturze 21 - 25⁰C;

• żywotna rybka żyjąca w małych stadach (5 - 7 sztuk); minimalna liczebność: jedna para;

• należy do rodziny piękniczkowatych;

• samiec dł. 2 - 3 cm, samica 3 - 6 cm;

• samiec posiada gonopodium;

• dojrzałość płciową osiągają po ok. czterech miesiącach;

• zmienniaki oraz mieczyki są blisko spokrewnione i mogą być trzymane w jednym akwarium; osiągają jednak znacznie mniejsze rozmiary, są nawet o połowę mniejsze od mieczyków;

• samce zmienniaka plamistego są wobec siebie agresywne, natomiast samice są spokojne; samce niekiedy prowadzą między sobą walki; dlatego też powinno się trzymać jednego lub trzech i więcej samców w celu rozłożenia sił (w przypadku dwóch samców silniejszy zamęcza słabszego i doprowadza go do skrajnego wyczerpania; w przypadku większej ilości samców - osobniki żyją w zgodzie lub przeganiają się wzajemnie, ale nie dzieje się im nic złego);

• platki są pokojowo usposobione wobec innych gatunków ryb; czasem bywa, że jakiś samczyk próbuje zapłodnić samicę innego gatunku piękniczki, np. mieczyka lub gupika;

• ryba żyworodna; samice wydalają żywe potomstwo; ciąża trwa ok. 4 - 5 tygodni; jednorazowo nie produkują zbyt licznego potomstwa i sprawiają mniej kłopotu niż dużo płodniejsze mieczyki;

• młode muszą mieć schronienie przed matką ze względu na możliwy kanibalizm; w akwarium należy posadzić dużo pierzastych roślin, aby narybek miał gdzie się ukryć;

• zmienniak plamisty obskubuje glony z dekoracji i roślin;

• jest: zmienniak plamisty (Xiphophorus maculatus), zmienniak wielobarwny (różne platki, Xiphophorus variatus);

• otrzymano wiele mieszańców zmienniaka plamistego z gatunkami: drobniczka jednodniówka (Heterandria formosa), Poecilia nigrofasciata, gupik (Poecilia reticulata), molinezja ostrousta (Poecilia sphenops), molinezja żaglopłetwa (Poecilia velifera), zmienniak wielobarwny (Hiphophorus variatus) i in.; krzyżując gatunki zmienniaka plamistego ze zmienniakiem wielobarwnym uzyskano odmianę zwaną Papagaj - kolorową z welonowatą płetwą grzbietową;

MIECZYK HELLERA, Mieczonosz, Xiphophorus helleri

• pochodzi z atlantyckiego stoku Południowego Meksyku i Gwatemali, występuje w rzekach i jeziorach Hondurasu, zamieszkuje słodkie wody Ameryki Północnej i Środkowej;

• najlepiej czuje się w wodzie lekko alkaicznej, średnio twardej, której temperatura waha się w granicach 23 - 25⁰C; lubi też słodką wodę o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym i temperaturze 20 - 24 - 28⁰C z dodatkiem soli kuchennej, co poprawia samopoczucie ryb; znosi przejściowe spadki temperatury nawet do 10⁰C;

• zamieszkuje strefę powierzchniową i środkową akwarium; chętnie pływa we wszystkich strefach zbiornika, lubi wszystkie warstwy (strefy) wody;

• należy do rodziny piękniczkowatych;

• ryba żyworodna; ciąża trwa 4 - 5 tygodni; z jednego miotu może być nawet do 80 młodych rybek (w warunkach optymalnych do 250 szt.);

• samica może zjadać swoje młode; należy więc oddzielić ją od potomstwa lub zapewnić gęstą roślinność, w której młode rybki mogłyby się ukryć;

• młode ryby po sześciu miesiącach od wylęgu osiągają dojrzałość płciową;

• samice mieczyka (podobnie, jak zresztą u innych żyworodnych) mogą po jakimś czasie zmienić płeć i stać się samcami zdolnymi do zapładniania; nie stwierdzono zjawiska odwrotnego;

• mieczyki (samiec i samica) umieszczone w jednym akwarium powinny należeć do tej samej odmiany barwnej; w przeciwnym wypadku można dochować się dziwnie ubarwionych mieszańców;

• minimalna liczebność: jedna para;

• dł. ok. 7 - 12 cm; samiec (dł. 7 - 10 cm bez miecza) jest na ogół mniejszy od samicy (dł. do 12 cm); w małych akwariach lub przy dużym zagęszczeniu ryb - karleje;

• szczególnie szybki pływak (samiec), żywy i pełny temperamentu;

• samiec posiada gonopodium oraz charakterystyczny długi miecz przy ogonie;

• w akwarium samice powinny stanowić większość stada; samce napastują samice; należy trzymać więcej samic niż samców, np. w akwarium o dł. 1m - 2 samce (???) i 4 - 6 samic;

• samce niekiedy prowadzą między sobą walki; dlatego też w mniejszych akwariach powinno się trzymać jednego lub trzech i więcej samców w celu rozłożenia sił (w przypadku dwóch samców silniejszy zamęcza słabszego i doprowadza go do skrajnego wyczerpania; w przypadku większej ilości samców - osobniki przeganiają się wzajemnie, ale nie dzieje się im nic złego);

• są to na ogół ryby spokojne, które doskonale nadają się do hodowli w akwarium typu holenderskiego lub towarzyskiego;

• zjada glony z dekoracji i roślin;
  



MOLINEZJA OSTROUSTA, Molinezja ostropyska, Poecilia sphenops

Molinezja ostrousta, molinezja ostropyska (Poecilia (Molinesia) sphenops):

• występuje w Amerykach od Teksasu, poprzez Meksyk, aż do Kolumbii i Wenezueli;

• należy do rodziny piękniczkowatych;

• wielkość: najczęściej 4 - 6 cm; zdarzają się samce wielkości 4 - 7 cm, samice 6 - 10 cm; samice są wyraźnie większe od samców; płetwa odbytowa samców przekształcona jest w gonopodium;

• żywa, towarzyska, żwawa, wiecznie głodna i bardzo żarłoczna rybka;

• nie kontrolowane podawanie pokarmu często prowadzi do śmierci ryb z przejedzenia;

• najchętniej przebywa w małych grupach składających się z 4 - 6 osobników z gatunku; minimalna liczebność: jedna para;

• przeszukuje całe akwarium w poszukiwaniu glonów;

• łatwo rozmnaża się; ryba żyworodna; ciąża trwa 4 - 6 - 10 tygodni; w jednym miocie bywa 10 - 60, czasem nawet do 80 młodych rybek; zdarza się, że rodzi jednorazowo około 300 sztuk;

• narybek po urodzeniu ma ok. 0,5 cm długości, niemal po tygodniu ma on już 1 cm; gdy młode będą miały 2 cm, to można je już wpuścić do zwykłego akwarium;

• aby samica nie zjadła swojego narybku, należy jak najszybciej oddzielić ją od młodych lub wsypać nadmierną ilość pokarmu, który powinien zalegać na dnie zbiornika;

• ryba wrażliwa na zbyt miękką wodę i pH poniżej 7; lubi twardą wodę z dodatkiem soli kuchennej lub morskiej morskiej (1 łyżeczka na 10 l wody) o pH 7,8 - 8 i temperaturze ok. 23⁰C; dość dobrze czuje się w alkaicznej i lekko twardej wodzie, której temperatura waha się w granicach 18 - 28⁰C; jest bardzo wrażliwa na niską lub zmienną temperaturę wody;

• odmiany: molinezja żaglopłetwa (Poecilia velifera), molinezja szerokopłetwa (Poecilia latipinna);

• odmiany różnią się wysokością i kształtem płetwy grzbietowej oraz różnym kształtem płetwy ogonowej;

Molinezja ostrousta "Black Molly" (Poecilia (Molinesia) sphenops "Black Molly"):

• zamieszkuje wody Ameryki od Meksyku do Kolumbii;

• dł.: samiec do 8 cm, samice do 12 cm;

• bardzo wrażliwa na niską lub zmienną temperaturę; temperatura wody powinna wahać się w granicach 24 - 28⁰C;

• lubi żywy lub mrożony plankton na zmianę z pokarmem roślinnym (pokarm płatkowany, gotowany kawior, itp.), chętnie zjada glony;

Molinezja szerokopłetwa (Poecilia latipinna):

• występuje we wschodnich stanach USA od Karoliny do Jukatanu w Meksyku (od południowo - wschodnich rejonów Karoliny Północnej, po atlantyckie wybrzeża Meksyku);

• samce tego gatunku osiągają dł. 10 cm, samice 12 cm;

• dobrze czuje się w wodzie dodatkiem soli kuchennej lub morskiej (1 łyżeczka na 10 l wody);

• gatunek ciepłolubny (dobra temperatura wody to 20 - 24⁰C, najlepsza to 25 - 28⁰C);

• zamieszkuje strefę środkową i powierzchniową w akwarium;

• osiąga dojrzałość płciową w ciągu dziewięciu miesięcy; dojrzała samica może co miesiąc wydać na świat do stu osobników;

• odmiany: molinezja pstra, albinotyczna, czerwona i czarna (Black Molly), mająca normalne lub lirowate (księżycowe) płetwy ogonowe;

Molinezja żaglopłetwa (Poecilia velifera):

• pochodzi z Meksyku, głównie z półwyspu Jukatan;

• w akwarium osiąga długość 5 - 7 cm, w warunkach naturalnych - samce 15 cm, samice 18 cm;

• wykorzystywana do oczyszczania akwarium z glonów;

• nie wolno jej trzymać z innymi gatunkami molinezji, bo łatwo się z nimi krzyżuje;

• lubi twardą wodę z dodatkiem soli kuchennej lub morskiej (wystarczy łyżka stołowa na każde 10 l wody); w wodzie miękkiej i bez dodatku soli ryba marnieje i ginie;

• gatunek ciepłolubny (dobra temperatura wody to 20 - 24⁰C);

• odmiany: molinezja balonowa wyhodowana w Singapurze;

NEON INNESA, bystrzyk neonowy, Paracheirodon innesi

• pochodzi z dorzecza Amazonki (dopływy górnej Amazonki) i wschodniego Peru (zwłaszcza z rzeki Putumayo);

• słodkowodna ryba z rodziny kąsaczowatych (przebywających głównie w środkowych warstwach wody, objawiających silne skłonności do pływania w ławicach);

• towarzyska, ruchliwa ryba ławicowa;

• niewielka rybka z charakterystycznym paskiem "neonowym" wzdłuż górnej części ciała, kończącym się przed płetwą ogonową; dł. ok. 3 cm (samice są większe i posiadają bardziej zaokrąglony brzuszek);

• ryba jajorodna; rozród zachodzi w bardzo miękkiej, lekko kwaśnej wodzie, w przyćmionym świetle; ikra zostaje złożona na roślinach, a wylęg następuje w ciągu doby; narybek zaczyna pływać i żerować po 5 dniach;

• ryba spokojna, towarzyska, stadna, dosyć wrażliwa na zmianę parametrów wody;

• wskazane: akwarium średniej wielkości (min. 60 l) z ciemnym podłożem, woda bardzo miękka do średnio twardej, lekko kwaśna (5 - 7 pH) do obojętnej, o temperaturze 20 - 26⁰C (najlepiej 22 - 25⁰C);

• zamieszkuje wszystkie strefy wody (zwłaszcza środkową);

• doskonale nadaje się do hodowli w akwariach typu roślinnego i towarzyskiego;

• lubi delikatne, wysokie rośliny wodne takie, jak kabomba wodna i moczarka kanadyjska;

• nie zaleca się trzymania jej z mięsożernymi i dużymi rybami (np. skalar, sum);

• ryby te najlepiej czują się w dużym stadzie (co najmniej 6 - 10 sztuk); minimalna liczebność: ławica złożona co najmniej z 6, a najlepiej 10 osobników;

• gatunek długowieczny; ryby te dożywają nawet dziesięciu lat;

NEON AXELRODA, neon czerwony, Paracheirodon axelrodi

• pochodzi z dorzecza Amazonki, górnego biegu Rio Negro i okolic Rio de Janerio;

• terytorium występowania: zachodnia Kolumbia i północno - wschodnia Brazylia;

• słodkowodna ryba z rodziny kąsaczowatych (przebywających głównie w środkowych warstwach wody, objawiających silne skłonności do pływania w ławicach);

• dł. 4 cm;

• przez całą długość ich ciała biegnie czerwony pas (od oka do nasady płetwy ogonowej), przez środek boków ciała ciągnie się lśniąca, niebieskawo zielonkawa pręga;

• w akwarium zamieszkuje wszystkie strefy wody (zwłaszcza dolną i środkową);

• ryba zdecydowanie stadna, wyjątkowo spokojna (jest spokojna w stosunku do własnego jak i innych gatunków);

• najlepiej czuje się w stadzie w akwarium jednogatunkowym; doskonale nadaje się do akwarium typu roślinnego lub towarzyskiego;

• minimalna liczebność: 6 sztuk;

• nie należy trzymać jej z rybami ruchliwymi oraz dużymi (np. ze skalarami i brzankami);

• najlepiej trzymać je ze spokojnymi rybami o podobnych wymaganiach (np. neon Innesa, razbora klinowa, kirysek pstry);

• ryba ta ma bardzo duże wymagania: woda o temperaturze 23 - 27⁰C, miękka, klarowna, dobrze natleniona, z niską zawartością azotanów, lekko kwaśna (5 - 6,5 pH);

• znosi temperatury dochodzące do 30⁰C, ale wówczas żyje krócej;

• najlepszy jest zbiornik średniej wielkości, gęsto obsadzony roślinnością, z ciemnym podłożem;

• wskazane jest intensywne oświetlenie oraz rośliny pływające po powierzchni wody;

• ryba jajorodna; rozmnażanie jest bardzo trudne; zazwyczaj importuje się ją ze środowiska naturalnego;

KIRYSEK SPIŻOWY, Kirys metaliczny, Corydoras aeneus

(2 sztuki)

• pochodzi z północnej części Ameryki Południowej, Wyspy Trinidad; rozpowszechniony w wodach Wenezueli i Trinidadu, aż po dorzecze La Platy;

• należy do rodziny kirysowatych;

• ryba jajorodna; podczas zapłodnienia samica trzyma 2 lub 3 jaja w kieszonce utworzonej z płetw brzusznych, a następnie przykleja je do liścia;

• dł. ok. 5 cm; samice są nieco większe i bardziej masywne niż samce, osiągają długość do 7 cm;

• ryba o spokojnym i łagodnym nastawieniu do innych gatunków ryb; doskonale nadaje się do akwarium ogólnego;

• jest rybą płochliwą; spłoszone kiryski chowają się w ciemniejszych zakątkach akwarium i w roślinach;

• poszukuje pożywienia w niższych warstwach (partiach) wody; mieszkaniec dna, ryba strefy przydennej;

• ryba wszystkożerna; w akwariach chętnie je każdy podany pokarm, bardzo lubi pokarm w tabletkach; zjada glony z dekoracji i roślin;

• ryba stadna, lubi grupy 3 - 5 osobników tego gatunku; nie należy trzymać ich samotnie; minimalna liczebność: 2 sztuki;

• wymaga piaszczystego podłoża (chociaż fragmentami), kryjówek z korzeni, kamiennych grot, roślin pływających, wolnej przestrzeni przy dnie;

• temperatura wody w akwarium powinna wahać się w granicach 20 - 22 - 26⁰C; gatunek stosunkowo zimnolubny; skład i jakość wody nie ma większego znaczenia; lubi wodę lekko kwaśną do lekko zasadowej, miękką do średnio twardej;

• bywa również: kirys Agassiza (Corydoras Agassizi), kirys pasiasty (Corydoras arcuatus), Corydoras cochui, kirys nadobny (Corydoras elegans), kirys sierpowy (kirys sierpoplamy, Corydoras hastatus), kirys lamparci (Corydoras julii, trilineatus, leopardus), kirys plamisty (Corydoras melanistius), kirys Myersa (Corydoras myersi), kirys pstry (Corydoras paleatus), kirys panda (Corydoras panda), kirys cętkowany (Corydoras punctatus), kirys karłowaty (Corydoras pygmaeus), kirys siatkowany (Corydoras reticulatus), kiryśnik czarnoplamy (Hoplosternum thoracatum), kirysek czerwony, ogonoplamy, wielkopłetwy, szmaragdowy;

GLONOJAD, Zbrojnik niebieski, Wąsacz niebieski, Ancistrus species aff. dolichopterus

(3 sztuki)

• pochodzi z tropikalnych rejonów północnej części Ameryki Południowej;

• należy do rodziny zbrojnikowatych;

• samiec osiąga długość nawet do 12 cm, samica jest nieco mniejsza;

• samce mają na głowie silnie rozgałęzione wyrostki, samice tylko kilka małych wyrostków wokół pyszczka;

• lubi wodę czystą, przejrzystą, dobrze natlenioną, lekko kwaśną do obojętnej, bardzo miękką do średnio twardej, o temperaturze w granicach 22 - 27⁰C; jest dość odporny na zmiany składu chemicznego wody;

• ryba terytorialna; samotnik; wymaga własnej kryjówki, której broni przed intruzami; lubi zacienione miejsca do odpoczynku; aktywny o zmroku, w dzień chowa się w swojej kryjówce;

• jest rybą stosunkowo spokojną; jedynie wobec innych zbrojników potrafi być agresywny;

• minimalna liczebność: jedna para;

• ryba jajorodna; ikry i narybku pilnuje samiec;

• ryba strefy przydennej;

• stale zeskrobuje glony z szyb, kamieni i roślin; skuteczny glonojad; przysysając się do szyb, kamieni i liści roślin doskonale zwalcza glony;

• ryba jedząca glony takie, jak Otocinclus cf. affinis lub Ancistrus cf. dolichopterus jest odpowiednia, aby w sposób naturalny usunąć glony z akwarium;

rys.: Zbrojnik niebieski (Ancistrus sp. cf. dolichopterus)

BOCJA WSPANIAŁA, Botia macracantha (macracanthus)

(2 sztuki)

• występuje w wodach Borneo i Sumatry;

• należy do rodziny piskorzowatych;

• ryba nie posiada łusek; jest często atakowana przez kulorzęska (Ichthyophthirius multifiliis);

• w akwarium osiąga dł. 6 - 9 cm, rzadko przekraczają 20 cm; w warunkach naturalnych osiągają długość do 30 cm;

• wszystkie egzemplarze żyjące w akwariach pochodzą z naturalnego środowiska, ponieważ dotychczas nie są znane sposoby rozróżniania płci i rozrodu tych ryb(informacja aktualna w 2006 r.); bocja wspaniała uchodzi za rybę nie rozmnażalną w warunkach akwariowych (w warunkach naturalnych wędruje w celu odbycia tarła);

• bardzo żwawa, aktywna zwłaszcza po zmroku, zgodliwa, stadna ryba, nadająca się do pielęgnacji w akwariach gatunkowych, wielogatunkowych i towarzyskich;

• największą aktywność rybki wykazują o zmierzchu i w ciągu nocy;

• przetrzymywanie tych ryb w zbiornikach o pojemności poniżej 50 l i w ilościach poniżej 3 - 4 sztuki nie jest wskazane; w towarzystwie ryby są ciekawskie i aktywne, trzymane pojedynczo są ospałe lub zachowują się agresywnie;

• nie należy hodować tych ryb w akwariach typu holenderskiego, ponieważ młode ryby mogą niszczyć nowo wyrastające liście roślin, w których wycinają okrągłe otworki;

• młode ryby można trzymać w grupie po 5 - 6 osobników, starsze - pojedynczo;

• chętnie przebywają przy dnie, gdzie poszukują pokarmu, wykorzystując do tego swoje liczne wąsy; pływa również w części środkowej akwarium;

• żywi się pokarmem roślinnym i zwierzęcym, z pasją pożera ślimaki wodne;

• najlepiej czuje się w wodzie o temperaturze 25 - 30⁰C, pH 5 - 8 i TwO 5 - 12⁰n; najczęściej jednak używa się wody stosunkowo miękkiej, o temperaturze 24 - 26⁰C, wolnej od związków azotowych i dobrze natlenionej, w akwarium z licznymi kryjówkami i oświetlonym przyćmionym światłem;

• wykorzystywana do zwalczania ślimaków w akwariach słodkowodnych;

• odmiany: bocja wspaniała (Botia macracantha), bocja karłowata (Botia sidthimunki); bocja siatkowana (Botia lohachata), bocja szara (Botia modesta, bocja tygrysia (Botia helodes);

• bocja karłowata: dł. do 6 cm, ruchliwa ryba, stadna, która powinna być trzymana w stadzie składającym się co najmniej z pięciu sztuk;

• cechą charakterystyczną wszystkich bocji są 4 pary wąsów znajdujące się w okolicach otworu gębowego;

ZŁOTA RYBKA, karaś ozdobny, Carriasius auratus

• złota rybka to sztucznie wyhodowana i udomowiona forma karasia srebrzystego;

• należy do rodziny karpiowatych;

• żyje w wodach Tonkinu, Chin, Korei, Japonii i wysp Hajnan i Tajwan;

• dość duża ryba (nawet w granicach 15 - 30 cm dł.) i bardzo żarłoczna;

• ryba łagodna, choć dużo kopie w piasku mącąc wodę;

• wyraźną cechą płciową samców jest wysypka tarłowa występująca na pokrywach skrzelowych;

• ryba jajorodna; w celu uzyskania tarła osobniki z przewagą samców umieszczamy w oddzielnym zbiorniku zaopatrzonym w rośliny pływające z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym (np. wodny hiacynt (Eichhornia crassipes)), którego dno można pokryć gałązkami wierzby lub jodły; młode w temperaturze powyżej 25⁰C wylęgają się po trzech dniach;

• welon - hodowlana odmiana złotej rybki; żyje w zgodzie z mieczykami, ale czasami zjada (podgryza) gupiki, które z czasem marnieją;

• złota rybka i wszystkie jej odmiany są zimnolubne; skład chemiczny wody nie ma nie ma większego znaczenia; w temperaturze poniżej 9⁰C zapadają w sen zimowy i nie pobierają pokarmu; trzymane w wyższej temperaturze muszą być karmione przez całą zimę; pokarm musi zawierać składniki roślinne;

• najpopularniejsze rasy złotej rybki to: shubunkin, welon, welon tygrysi, teleskop, kometa, ryba jajo, lwia główka, pyzatka, czerwony kapturek, skygrazer, nimfa i inne nie osiągalne w Europie;

• welon był w naszym akwarium przez przypadek, ale już go nie ma; bardzo źle czuł się w temperaturze powyżej 20⁰C razem z innymi naszymi rybkami tropikalnymi;

WODNE ROŚLINY AKWARIOWE

ROŚLINY PŁYWAJĄCE

pistia rozetkowa, piscja osokowata, "sałata wodna", topian (Pistia stratiotes)

• występuje we wszystkich tropikalnych biotopach na całej kuli ziemskiej;

• roślina wpuszcza w głąb wody zwisające korzenie, które stanowią schronienie dla mniejszych gatunków ryb i narybku;

• należy ją uprawiać tylko w przypadku, gdy akwarium nie jest przykryte szybą, ponieważ skraplająca się na szybie para wodna opadająca na liście powoduje ich gnicie;

• roślina najlepiej czuje się w lekko kwaśnej i średnio miękkiej wodzie o temperaturze do 30⁰C;

wgłębka wodna, mech wodny (Riccia fluitans)

• roślina z grupy mchów, zwana niekiedy wątrobowcem powierzchniowym;

• rośnie w wodach stojących, głównie w bajorach i moczarach leśnych;

• występuje w Europie, Azji i Ameryce; w hodowli spotyka się 2 - 3 odmiany tej rośliny;

• roślina pływająca dzięki powietrzu zawartemu w sobie, przeważnie całkiem pod powierzchnią wody; może również rosnąć w głębszych warstwach wody, o ile jej odrośla zostaną odpowiednio umiejscowione, np. kamykami;

• jest dobrą kryjówką dla narybku ryb żyworodnych i miejscem tarła niektórych ryb; wiele gatunków ryb buduje z niej gniazda, część może się nią odżywiać (np. molinezje, pyszczaki);

• w sprzyjających warunkach rośnie bardzo szybko w krótkim czasie pokrywając cały zbiornik; może tworzyć grubą powłokę, co utrudnia wymianę gazową, więc trzeba czasem ją przerzedzać;

• nadaje się do wszystkich zbiorników; lubi miękką wodę o odczynie obojętnymi temperaturę 15 - 25⁰C, choć trzyma się dobrze również w zimie;

rys.: pistia rozetkowa, wgłębka wodna

ROŚLINY ROSNĄCE Z TYŁU (rośliny tła)

moczarka kanadyjska (Elodea canadensis)

• pochodzi z Ameryki Północnej;

• rośnie bardzo szybko; lubi temperaturę wody w granicach 20 - 24⁰C;

• dobry producent tlenu;

nadwódka (synema) wielonasienna (Hygrophila polysperma bicolor)

• pochodzi z południowo - wschodniej Azji (Indie);

• uprawiana jako roślina błotna;

• liście są koloru zielonego; w silnym świetle przybierają odcień żółtawo - jasnozielony; liście nadwodne są mniejsze i ciemnozielone;

• uwielbia ciepło i światło, dobrze znosi temperaturę 20 - 30⁰C;

• wśród wszystkich hygrofil jest jedną z najmniej wymagających względem światła i temperatury; rośnie względnie dobrze już przy oświetleniu ok. 250 lux (ok. 0,2-0,4 W/I), znosi dość duże wahania temperatury 12-30⁰C (optymalnie 20-25°C), odpowiada jej woda miękka lub twarda, lekko kwaśna, obojętna lub lekko zasadowa;

• jest gatunkiem mało wrażliwym na wahania czynników środowiskowych, zdolnym do egzystencji w różnorodnych warunkach;

• należy sadzić ją bezpośrednio do gruntu; podłoże nie odgrywa zasadniczej roli, gdyż składniki pokarmowe pobiera bezpośrednio z wody, którą powinno się nawozić nawozami płynnymi i systematycznie częściowo podmieniać;

nurzaniec amerykański (Vallisneria neotropicalis (americana))

• roślina wykazuje małe zapotrzebowanie na światło, dobrze znosi temperaturę wody w granicach 15 - 30⁰C;

nurzaniec azjatycki (Vallisneria asiatica)

• roślina występuje we wszystkich tropikalnych rejonach kuli ziemskiej;

nurzaniec olbrzymi (Vallisneria giganthea)

• roślina lubi światło i ciepło, dobrze znosi temperaturę wody w granicach 22 - 29⁰C;

onowodek kędzierzawy (Aponogeton crispus)

• pochodzi z wyżynnych rejonów Sri Lanki;

• bardzo wytrzymała roślina, dobrze znosi twardą wodę;

• rośnie bardzo szybko; lubi temperaturę wody w granicach 4 - 28⁰C;

• wegetuje w bulwach, a po kilku tygodniach odbija;

• zawsze należy uprawiać ją w pojemniku, gdzie pod żwirem powinna się znajdować warstwa gliny;

ROŚLINY ROSNĄCE POŚRODKU (rośliny strefy środkowej)

anubias (Anubias sp. )

alternanthera (Altternanthera lilacina)

kabomba wodna (Cabomba aquatica), kabomba karolińska (Cabomba caroliniana)

• roślina jasnozielona pochodząca z tropikalnych rejonów Ameryki (zwłaszcza USA);

• tworzy w akwarium zarośla; można ją sadzić wprost do podłoża;

• roślina bardzo dekoracyjna posiadająca bardzo delikatne i pierzaste liście ułożone są wokół łodyg w rozetach;

• potrzebuje dużo światła, spokoju oraz ciepłej (najlepiej do 24⁰C) i miękkiej wody o obojętnym odczynie pH;

• dobrze jest ją sadzić w formie kęp przy bocznych ścianach akwarium, nadaje się do sadzenia w grupach w środkowej i tylnej części zbiornika;

• podczas uprawy niezbędne jest regularne wzbogacanie wody nawozami płynnymi;

zwartka, kryptokoryna wendta "Weinberg" (Cryptocoryne wendtii "Weinberg")

zwartka, kryptokoryna wendta zielona (Cryptocoryne wendtii Green)

mikrozorum oskrzydlone (Microsorium pteropus)

• roślina pochodzi z południowo - wschodniej Azji, jej ojczyzną są Malaje, południowe Chiny i Półwysep Indyjski; występuje na obszarach, które charakteryzują się okresowymi zmianami poziomu wody; porasta tam dna i wilgotne brzegi kamienistych potoków leśnych oraz zwalone pnie i korzenie; jest rośliną ziemno-wodną; forma wodna tego gatunku różni się wyraźnie od lądowej kształtem liści i sposobem rozmnażania; pierwsza wytwarza liście lancetowate, druga - pierzastosieczne, składające się zwykle z trzech płatów; dla pierwszej charakterystyczne jest rozmnażanie wegetatywne przez rozmnóżki, dla drugiej rozmnażanie generatywne przez zarodniki, które powstają na spodniej stronie liści nadwodnych, wzdłuż głównych nerwów; w uprawie domowej mikrozorium oskrzydlone traktujemy jako roślinę wodną;

• zalicza się ją do rodziny paprotkowatych (Polypodiaceae); jest jednym z niewielu gatunków paproci nadających się do uprawy w akwarium;

• roślina wykazuje małe zapotrzebowanie na światło (odpowiada jej zarówno światło naturalne jak i sztuczne), dobrze znosi temperaturę wody w granicach 22 - 28⁰C; roślina bardzo dekoracyjna i mało wymagająca; najlepiej czuje się w lekko kwaśnej i niezbyt twardej wodzie;

• jest typowym epifitem; roślina najlepiej ukorzenia się na drewnie lub na kamieniach; kłącza tej rośliny nie sadzi się, lecz przywiązuje do dekoracji akwarium; mikrozorium oskrzydlone nie może być sadzone do gruntu, gdyż wtedy korzenie jego gniją i ustaje wzrost;

• pozostawione w spokoju mikrozorium tworzy w ciągu kilku tygodni pokaźne zarośla, które powinny być systematycznie przerzedzane ze względu na niebezpieczeństwo "zagłuszenia" innych roślin;

ROŚLINY ROSNĄCE Z PRZODU (rośliny pierwszoplanowe, rośliny frontowe)

zwartka, kryptokoryna (Cryptocoryne becetti (beckettii))

żabienica delikatna (Echinodorus tenellus)

• nadaje się do sadzenia w przedniej części akwarium;

• roślina lubi światło i ciepło, dobrze znosi temperaturę wody w granicach 18 - 28⁰C;

• w bardzo krótkim czasie tworzy gęsty, jasnozielony "trawnik";

INFORMACJE OGÓLNE O WODNYCH ROŚLINACH AKWARIOWYCH

rys.: anubias, kryptokoryna wendta, kabomba wodna

rys.: Aponogeton crispus, mikrozorium oskrzydlone, Vallisneria americana

alternanthery (Alternanthera)

• znane odmiany: Alternanthera (Alternanthera lilacina); A. reineka (A. Reinecki, A. reinickii); A. Rubra, A. Splendida;

anubiasy (Anubias)

• znane odmiany: anubias (Anubias sp. ), anubias Afzela (A. afzelii), anubias barteri (A. Barthera), anubias bartera wąskolistny (A. barteri var. angustifolia), A. barteri var. barteri, anubias bartera kaladolistny (A. barteri var. caladiifolia), anubias bartera lancetowaty (A. barteri var. glabra), anubias karłowaty niski (A. barteri var. nana), A. Congensis, anubias olbrzymi (A. gigantea), anubias Gilleta (A. gilletii), anubias wysmukły (A. gracilis), anubias włóczniolistny (A. hastifolia), anubias fałdolistny kongijski (A. heterophylla), A. Lanceolata, A. Nana; anubias Pynaerta (A. pynaertii);

aponogetony, onowodki (Aponogeton)

• bardzo piękne i delikatne rośliny, najczęściej wysokie, nadające się do dużych akwariów;

• lubią światło i ciepło;

• znane odmiany: A. Boivinianus, onowodek kędzierzawy (A. crispus), A. grisenbachii, onowodek madagaskarski (A. Madagascarensis), A. Stachysporus, onowodek olbrzymi (A. ulvaceus);

echinodorusy, żabienice (Echinodorus)

• znane odmiany: żabienica amazońska (E. amazonicus, E. brevipedicellatus), E. andreuxii, E. aschersenianus, E. Barthii, żabienica blehera (E. Bleheri), żabienica sercolistna (E. cordifolius), E. fluitans, E. gracilis, żabienica pozioma horyzontalna (E. horizontalis, E. guianensis, E. dewitti), E. intermedius, E. macrophyllus, E. martii, E. major, E. Marble Oueen, żabienica Ozyrysa (E. osiris), E. ovalis, E. paniculatus, żabienica drobnokwiatowa (E. palviflorus Tropica), żabienica Reni (E. "reni"), E. Rosa, E. scaber, E. schleuteri "Leopard", E. spieces, E. subulatus, żabienica delikatna (E. tenellus), E. tricolor;

hygrofile, nadwódki (Hygrophila)

• znane odmiany: nadwódka (synema) wielonasienna (H. polysperma bicolor, dawna nazwa to H. guinensis), H. angustifolia, H. corymbosa, nadwódka trójkwiatowa (H. difformis), H. glabra, H. salicifolia, H. species, nadwódka tajlandzka (H. stricta);

kryptokoryny, zwartki (Cryptocoryne)

• rośliny błotne, pochodzące z południowej Azji;

• z kłączy wypuszczają na mniej lub bardziej długich łodygach, liście, które są jędrne, intensywnie zielone, niejednokrotnie na spodniej stronie czerwone;

• istnieje wiele odmian, różniące się kształtem liści i wielkością;

• znane odmiany kryptokoryn: zwartka czerwona (C. affinis, C. haerteliniana), zwartka Balansa (C. balansae), C. becetti (beckettii), C. blassi, zwartka orzęsiona (C. ciliata), zwartka falista pomarszczona (C. crispatula), C. cordifolia, zwartka Nevilla (C. nevillii), zwartka Petcha (C. petchii), C. retrospiralis, C. Sri Lanka, C. walkeri, zwartka wendta (C. wendtii), zwartka Willisa (C. willisii);

• potrzebują grubego żwiru, gdyż w drobnym piasku zdarza się, że korzenie wyrastają ponad podłoże;

• lubią ciepło, zadowalają się niewielką ilością światła;

• wolą nieco kwaśną i miękką wodę;

mikrozoria (Microsorium)

• znane odmiany: mikrozorium oskrzydlone (M. pteropus);

moczarki

• znane odmiany: moczarka argentyńska (Egeria densa), moczarka kanadyjska (Elodea canadensis);

vallisnerie, nurzańce (Vallisneria)

• różne gatunki (ok. 15) tej rośliny występują we wszystkich tropikalnych i subtropikalnych rejonach kuli ziemskiej;

• rośliny nigdy nie wytwarzają liści nadwodnych;

• nurzańce sadzi się w grupach liczących 10 - 20 sztuk przy tylnych rogach lub bocznych ścianach zbiornika;

• rośliny na ogół uwielbiają światło, nie mają żadnych wymagań dotyczących jakości i temperatury wody;

• należy je co pewien czas nawozić podżwirowo;

• znane odmiany: nurzaniec azjatycki (V. asiatica), nurzaniec olbrzymi (V. giganthea), nurzaniec (V. nana), nurzaniec amerykański (V. neotropicalis (americana)), nurzaniec śrubowy (V. spiralis);

DEKORACJA

• średniej wielkości korzeń, kamienna grota, dwie sztuczne ozdoby

MATERIAŁY DENNE

• ciemny żwirek (lekko czerwonawy) różnej wielkości, czerwony żwirek sztucznie barwiony (niewielka ilość)